Пан Лес - Сыс Анатоль - Страница 9
- Предыдущая
- 9/17
- Следующая
Перейти на страницу:
Изменить размер шрифта:
9
Памяць пра яцьвягаў
…ані табе мовы,
ані табе сьцяга…
памяць пра яцьвягаў —
помста за яцьвягаў…
Выстудзілі хату…
Памяць адубела…
бы яцьвяг кудлаты —
шэрая кудзеля.
Кашляе крывёю
выстылая хата…
страшна… за сьпіною
здань — яцьвяг кудлаты.
Азірнуся тройчы: вочы…
літасьць просяць.
Белы ветах ноччу
зоркі ў небе косіць.
I галосяць зьнічкі
над пустою хатай…
Ветах — сэрп крывіцкі…
…кроў… яцьвяг кудлаты.
Азірнуся: вочы!
Гэта ж вочы брата!
…Мала зорак ноччу
над маёю хатай.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
I галосяць зьнічкі,
па жывых галосяць,
гэта люд крывіцкі
чорны ветах косіць.
Маналёг Сяргея Палуяна
Няма вады. Сыду са смагай.
Прымі мяне, вільготны жвір.
Прысьню: са мною кастарагу
варушаць цёмныя глыжы.
Ні ашчаперыцца, ні ўстаць мне,
ні клікнуць сонечны прамень,
я — белы ў чорным немы Страцім,
цяжкі, як яравы камень.
А нада мной сыпун шапоча:
ты ж піць хацеў, дык пі мяне…
I мурашамі лезе ў вочы,
шыпіць, як гадзіна ў гайне.
Даволі, злодзей, я ўжо сыты,
ну як паклікаць мне сьвятло,
ты ж голас, як агонь, засыпаў,
ты ж позірк мой зачмурыў тхлом.
А там, за сьненьнем, вырай сонцаў
губляе пёрачкі ў Дняпро,
і вочы маміны бясконца
выглядваюць мяне ў вакно.
Я наталюся, акрыяю,
адрыну чорныя глыжы
і сам расою запалаю
на руні роднае мяжы.
Званы
Ахвярую Алегу Мінкіну
I
Жыў калісьці на Палесьсі
майстра адмысловы,
ён ствараў званы, як песьні,
ён вучыў іх словам.
I яго званы, бы людзі
крывіцкага роду,
не хавалі медны грудзі
за сваім народам.
Біў пярун па тых званіцах,
што натоўп склікалі,
ды ад лёсу адхрысьціцца
людзі не жадалі.
А званы нясьлі па вёсках
ад Дняпра да Буга
словы волі, голас боскі:
Дзіда! Меч! Кальчуга!
II
Куды вядзе мяне дарога?
Каго спытаць пра гэты шлях?
Хіба што званара старога,
ён будзіць нашых продкаў прах,
ён атрасае гучным звонам
расу ў краіне верасоў,
і перад гэтым цуда-громам
капелюхі ляцяць з галоў,
капелюхі ляцяць далоў,
калі званар, як птах магутны,
нібыта крыльлем, да званоў
рукамі і душой прыкуты.
Куды вядзе мяне дарога,
я ведаю, каго спытаць,
ісьці нямала і нямнога,
ісьці — пакуль званы зьвіняць.
Так, будзе цяжка, пеклам здасца
бальшак да ісьцінаў зямных,
здалець яго — такая ж праца,
як з чорнай медзі ліць званы.
Маналёг Рамуальда Жакоўскага
Рамуальд Жакоўскі — малады беларускі артыст. Пачаў працаваць у трупе Першага беларускага таварыства драмы і камедыі, якое было створана Ф.Ждановічам пры ўдзеле І.Буйніцкага і У.Фальскага ў 1917 годзе. Выконваў ролю старца ў «Раскіданым гняздзе», стварыў глыбока псіхалагічны вобраз. Пекна дэкламаваў. Пісаў зграбныя, настраёвыя вершы. Дваццацідвухгадовым юнаком 1 студзеня 1919 года скончыў жыццё самагубствам, паўтарыўшы лёс Сяргея Палуяна.
Беспрытульная птушка прыстанку ў аблоках шукае,
на убогай зямлі ёй нябесных вятроў не стае,
сьпее ў небе маланка, і скроні мае адчуваюць,
як сьмяротным агнём наліваюцца вены яе.
I аднойчы сябрам я скажу, што ідзе навальніца,
абдыму іх, адзіных, і скронь прытулю да грудзей,
і так блізка ля скроні іх сэрца жыцьцём будуць біцца…
Толькі я з навальніцай пайду ў іншы сьвет ад людзей.
Гэта лёс. Вы ня верце, што гэта стыхія,
пэўна ж, трэба камусьці вось так расказаць пра жывых,
каб пачулі глухія, відушчымі сталі сьляпыя
дый убачылі — зоркі ўзыходзяць таксама й для іх.
Вось і ўсё — маланка ля скроні шугае.
Перадайце наступніку: хай у народзе сваім
праз стагодзьдзе зімы, на Сьвята, мой твар адшукае,
і мы — вочы у вочы, шчасьлівыя — стрэнемся зь ім!
Маналёг Уладзімера Жылкі
Дваццаць рэчак —
дваццаць стагодзьдзяў —
шукаюць свайго акіяна,
зьбіраюць у рэчвы
вякоў разводзьдзі
ад самых часоў Траяна.
Замест маякоў — берагі ў бажніцах
ды ў зыркіх вагнёх Купальля,
і поўня княжною ў ваду глядзіцца
у зорных сваіх каралях.
Ці вечныя зоры?
Ці вечныя рэчкі?
Ці вечныя мае словы?
Сьціхотна у сьвеце.
Бажніцы, як сьвечкі
у Бога… у Бога ў галовах.
9
- Предыдущая
- 9/17
- Следующая
